นักปรัชญาทางการเมืองตะวันตกในยุคปัจจุบันได้เสนอระบอบสังคมที่เชื่อว่าเหมาะที่สุดสำหรับยุคโลกาภิวัตน์ นั่นคือ การสร้างสังคมอารยะ เป็นการปกครองโดยที่ประชาชนมีส่วนร่วมหรือเรียกว่า “ประชาสังคม”

       ประชาชนเป็นเจ้าของสังคมร่วมกัน โดยแบ่งความรับผิดชอบระหว่างสถาบันการเมือง สถาบันเอกชน สถาบันศาสนา เป็นสังคมอารยะที่เน้นการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ โดยอยู่ในลักษณะของพหุนิยม ไม่แบ่งแยกสีผิว ภาษา ศาสนาและลัทธิ

       เป็นการปกครองแบบสาธารณรัฐ โดยตรากฎหมายและหลักนิติรัฐที่ยืนอยู่บนความเป็นจริงและตามบริบททางการเมืองและสังคม ซึ่งไม่มีหลักเกณฑ์เฉพาะตัวหรือเป็นแบบที่ตายตัว

       นักปรัชญาการเมืองปัจจุบัน เห็นว่ามนุษย์จะดีได้เพราะอาศัยการเมือง เพราะมนุษย์ถือว่าความปรารถนาที่จะมีชีวิตรอดต่างหากที่เป็นรากฐานสำคัญที่สุดของความยุติธรรมและศีลธรรม

       และพวกเขาเห็นว่ามนุษย์จะมีการปกครองระบอบใดก็ได้ ขอให้รัฐมีอำนาจเด็ดขาดในการควบคุมให้พลเมืองแต่ละคนเห็นแก่ตัวภายใต้ขอบเขตแห่งบทบาทของตนเท่านั้น นั่นคือให้แต่ละคนพยายามแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตนให้มากที่สุด แต่จะต้องไม่ละเมิดสิทธิส่วนบุคคลของผู้อื่น

       ผู้คุมอำนาจเด็ดขาดหรือผู้ปกครองได้มาโดยการเลือกของประชาชน จะโดยตรงหรือโดยอ้อม ก็แล้วแต่ระบอบ โดยผู้เสนอตัวรับการคัดสรรต้องมีคุณธรรมทางสังคม แต่จะได้มาตรฐานทางศาสนาและศีลธรรมหรือไม่ ไม่จำเป็น ด้วยระบบนี้คนอย่างโดนัลด์ ทรัมป์จึงสามารถได้รับการเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาได้

      ในฝ่ายอิสลาม มีผู้นำเสนอทฤษฎีปรัชญาทางการเมืองไว้อย่างน่าสนใจ นั่นคือ “อบูนัศร อัลฟารอบี” (ค.ศ. 872-950) ดังนี้

1. เป้าหมายของการสร้างมนุษย์ เพื่อให้มนุษย์ไปสู่ความสุขสมบูรณ์ และอันดับแรกจะต้องเข้าใจและรู้จักความหมายของคำว่า “ความไพบูลย์สุข” เสียก่อน ความไพบูลย์สุขที่ว่าไมมีใครนิยามและให้ความหมายอย่างถูกต้อง นอกจากจะต้องผ่านองค์ความรู้ที่ได้รับการเปิดเผยมาจากพระเจ้า และผู้ที่จะสร้างความไพบูลย์สุข คือบุคคลที่อยู่ในฐานะผู้นำและมีภาวะผู้นำ ได้แก่บรรดาศาสดา
2. สังคมใดหรือนครรัฐใดที่มีผู้นำที่ทรงคุณธรรมและมีภาวะผู้นำสูง จะทำให้สังคมนั้นหรือนครรัฐนั้นเป็นนครรัฐแห่งอารยะและสังคมอารยะ
3. แท้จริงนครรัฐแห่งอารยะต้องมีผู้นำ และผู้ปกครองต้องมีภาวะผู้นำอย่างผู้ยำเกรงและสำรวมตน มาจากบุคคลที่เป็นปราชญ์และผู้ทรงธรรม อยู่ในฐานะราชาแห่งปราชญ์

       อัลฟารอบี กล่าวอีกว่า นครแห่งอารยะประกอบด้วย

ก. ผู้นำที่ทรงธรรม ทรงความรู้และเป็นปราชญ์

ข. ประชาชน เป็นกลุ่มคนที่มีศีลธรรม

ค. เป็นระบอบการเมืองที่ใสสะอาด โดยผ่านองค์ความรู้ที่มาจากวิวรณ์ของพระเจ้า มีความสมบูรณ์ทางกายภาพและจินตภาพ โดยเน้นความสุขทั้งโลกนี้และปรโลก

       โดยใช้หลักนิติรัฐนิติธรรม ผ่านกระบวนการคิดเชิงปรัชญาและคำสอนหลักการปกครองตัวแทนของพระเจ้า

       บทบาทอันโด่งดังของฟารอบีย์ คือการนำเสนอปรัชญาเรื่องอุตมรัฐ ซึ่งถือว่าเป็นคำสอนที่แหลมคมและน่าสนใจทีเดียวของปรัชญาฟารอบี และถือว่านักปรัชญาในยุคต่อมาได้นำทฤษฎีทางปรัชญาการเมืองนี้มาอรรถาธิบายและสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่อง “นครแห่งอารยะ” หรืออุตมรัฐ ที่ฟารอบีย์ได้กล่าวไว้

       อัลฟารอบี กล่าวถึงเรื่อง “นครแห่งอารยะ” (المدينة الفاضلة) หรืออุตมรัฐในปรัชญาการเมืองของเขาไว้ว่า “ระบอบการเมืองที่มีคุณธรรมคือ การนำพาความดีงามไปสู่ประชาชนและนำมนุษยชาติสู่เป้าหมายของการสร้างคือความสันติสุขที่แท้จริง ซึ่งการไปสู่ความผาสุกและสันติสุขนั้นจะเกิดขึ้นมาเองมิได้ นอกจากผ่านระบอบการเมืองและการปกครองที่มีคุณธรรม (ธรรมารัฐ) เท่านั้น อีกทั้งจะนำพลเมือง ประชาชนไปสู่ความดีงามทั้งโลกนี้และปรโลก”

       อิหร่านกำลังจะมีการเลือกตั้งประธานาธิบดีในเดือนพฤษภาคมที่จะถึงนี้โดย

1. ประธานาธิบดีฮาซัน รูฮานี ประธานาธิบดีคนปัจจุบันคงจะลงเลือกตั้งอีกครั้งหนึ่ง
2. อดีตประธานาธิบดีมะฮ์มูด อะฮ์มาดีเนจาด อดีตประธานธิบดีสมัยที่แล้ว ลงสมัครรับเลือกตั้งใหม่
3. และที่ลงสมัครเลือกตั้งคนล่าสุดก็คือ อายะตุลลอฮ์ซัยยิดอิบรอฮีม รออิซี ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งหัวหน้าผู้บริหารจัดการสถานที่ฝังศพของท่านอิมามอะลี อัรริฎอ (อ.) ที่เมืองมัชฮัด ซึ่งถือว่าเป็นตำแหน่งที่มีความหมายทั้งทางด้านศาสนาและการเมืองของอิหร่าน

       และคงจะมีทยอยลงสมัครรับเลือกตั้งอีกจำนวนหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สิ่งที่น่าสังเกตคืออายะตุลลอฮ์ซัยยิดอิบรอฮีม รออิซี ทำท่าจะมาแรงตั้งแต่ต้น เฉพาะเมื่อวานนี้ที่มาลังสมัครรับรับเลือกตั้ง ก็มีกองทัพนักข่าวและประชาชนจำนวนมาก กว่าจะฝ่าฝูงชนเข้าสู่สำนักงานการเลือกตั้งได้ก็เล่นเอาเหนื่อย

       ทั้งประธานาธิบดีฮาซัน รูฮานี และอายะตุลลอฮ์ซัยยิดอิบรอฮีม รออิซี ต่างก็เป็นนักการศาสนา ทั้งสองคนถูกหล่อหลอมมาในบรรยากาศการเมืองภายหลังการปฏิวัติอิสลามในอิหร่าน

       ถึงแม้ว่าแนวทางทางการเมืองของทั้งสองคนจะต่างกันก็ตาม กล่าวคือ ดร. ฮาซัน รูฮานีจะกระเดียดไปทางกลุ่มปฏิรูป แต่ซัยยิดอิบรอฮี รออิซีจะอยู่ในฝ่ายอนุรักษ์

       แต่สิ่งที่จะพูดถึงคือปรัชญาและแนวทางการเมืองตามทฤษฎีอุตมรัฐหรือนครแห่งอารยะ ตามคำนิยมของอัลฟารอบี กำลังจะเกิดขึ้นในปัจจุบัน นั่นคือผู้นำของนครแห่งอารยะต้องเป็นนักปราชญ์

       ปัจจุบันอายะตุลลอฮ์ซัยยิดอะลี คาเมเนอี เป็นผู้นำสูงสุด ซึ่งตัวท่านเองเป็นนักปราชญ์ระดับสูงของอิสลามอยู่แล้ว ถ้าหากว่าอายะตุลลอฮ์ซัยยิดอิบรอฮีม รออิซี ได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดี โครงสร้างทางการเมืองด้านบนของสาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่านก็จะเป็นไปตามทฤษฎีของอัลฟารอบีอย่างสมบูรณ์

       สถาบันการสอนวิชาการศาสนาในอิหร่านมีอยู่ทั้งหมดประมาณ 1,500 แห่ง มีนักศึกษาศาสนาทั้งสิ้น 150,000 คน สถาบันเหล่านี้เองที่จะผลิตบุคคลากรออกมาเพื่อเป็นตัวเลือกในการดำรงตำแหน่งผู้นำทางศาสนาและการเมืองของอิหร่านในระบบวิลายะตุลฟากิฮ์อย่างต่อเนื่อง

       ในขณะที่อีกฟากหนึ่ง จะเห็นว่าตัวเลือกในการขึ้นดำรงตำแหน่งผู้นำประเทศกลับมีคุณภาพลดต่ำลง และคงจะมีแนวโน้มลดต่ำลงเรื่อยๆ ตามธรรมชาติของระบบเซคิวลาร์ที่แยกการเมืองการปกครองออกจากศาสนา และศาสนาถูกจำกัดอยู่ในขอบเขตของผนังโบสถ์วิหารและมัสยิดเท่านั้น

       ลักษณะเช่นนี้ ถ้าหากดำเนินต่อไปเรื่อยๆ ฟากที่เคยได้รับการขนานนามว่าเป็นฝ่ายธรรมะ เป็นตำรวจโลก เป็นผู้คุมกฎเกณฑ์และกลไกทางการเมืองของโลก ก็จะกลายเป็นฝ่ายอธรรม ฝ่ายผู้ร้าย เป็นมาเฟียที่สร้างความปั่นป่วนให้มนุษยชาติ โดยอีกฝ่ายหนึ่งที่เมื่อก่อนถูกมองว่าเป็นฝ่ายมาร เป็นผู้ก่อการร้าย เป็นนักเลงจอมเกเร จะเปลี่ยนสถานภาพมาเป็นฝ่ายธรรมะ ผู้รักษาสันติภาพของโลก ในสายตาประชาคมมนุษยชาติแทน

       ปรากฏการณ์นี้กำลังดำเนินอยู่อย่างเข้มข้น เป็นที่ระทึกดวงหฤทัยของคอการเมืองโลกเป็นอย่างยิ่ง!

บทความโดย : Fareed Denyingyoch